برنامه غدایی فوتبال جوانان
⚽ مقدمه
سنین ۱۷ تا ۱۹ سالگی اوج رشد قدرت و ظرفیت هوازی در فوتبالیستهاست. تغذیهٔ علمی و هدفمند در این دوره باعث میشود بدن برای تمرینات شدید، بازیهای پیاپی و ریکاوری سریعتر آماده باشد.
🥗 اصول کلی تغذیه فوتبالیست جوان
تنوع غذایی: همهٔ گروههای غذایی (کربوهیدراتهای پیچیده، پروتئینهای کمچرب، میوه و سبزی، چربیهای سالم) را پوشش دهید.
زمانبندی وعدهها: وعدهٔ اصلی، میانوعده پیش از تمرین و میانوعدهٔ ریکاوری را دقیق رعایت کنید.
هیدراتاسیون: در طول روز ۲٫۵–۳ لیتر آب بنوشید، حین تمرین هر ۱۵–۲۰ دقیقه آب یا نوشیدنی ایزوتونیک.
تناسب انرژی: دریافت کالری متناسب با وزن، قد و شدت تمرین.

🔢 نیازهای انرژی و درشتمغذیها
| درشتمغذی | مقدار روزانه | توضیح |
|---|---|---|
| کالری | ۳۰۰۰–۳۵۰۰ کیلوکالری | بسته به وزن و شدت تمرین |
| پروتئین | ۱٫۶–۱٫۸ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (حدود ۱۱۰–۱۳۰ گرم) | رشد و ترمیم عضله |
| کربوهیدرات | ۵–۷ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (۳۵۰–۴۵۰ گرم) | ذخیره گلیکوژن |
| چربیهای سالم | ۲۵–۳۰٪ کل انرژی (۸۰–۹۰ گرم) | تعادل هورمونی و جذب ویتامینها |
🧂 ریزمغذیهای مهم
| ریزمغذی | نیاز روزانه | منابع |
|---|---|---|
| کلسیم (۱۲۰۰ mg) | لبنیات کمچرب، بادام، سبزیجات برگ سبز | |
| آهن (۱۵ mg) | گوشت قرمز کمچرب، عدس، اسفناج | |
| منیزیم (۳۵۰–۴۰۰ mg) | مغزها، غلات کامل | |
| پتاسیم و سدیم | موز، سیبزمینی، آب معدنی | |
| ویتامین D (۶۰۰ IU) | نور خورشید، ماهی چرب | |
| ویتامین C (۹۰ mg) | مرکبات، فلفل دلمهای، کیوی |
⏱️ جدول زمانبندی روزانه نمونه
| وعده | زمان | مثال غذا | انرژی (کیکال) | پروتئین (g) | کربوهیدرات (g) | چربی (g) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| صبحانه | ۷:۳۰ | نان سبوسدار ۳ برش + ۲ تخممرغ آبپز + ۱ لیوان شیر + میوه | ۶۰۰ | ۲۵ | ۷۰ | ۱۸ |
| میانوعده ۱ | ۱۰:۰۰ | موز + ۲۰ گرم بادام | ۲۵۰ | ۶ | ۳۰ | ۱۲ |
| ناهار | ۱۳:۰۰ | برنج قهوهای ۲ پیمانه + مرغ یا ماهی کبابی ۱۵۰g + سالاد | ۸۰۰ | ۴۰ | ۹۰ | ۲۵ |
| پیش از تمرین | ۱۵:۳۰ | اسموتی میوه + ماست | ۲۵۰ | ۱۰ | ۴۰ | ۵ |
| پس از تمرین | ۱۸:۰۰ | شیر کمچرب ۲۰۰ml + موز یا شیک پروتئینی | ۳۰۰ | ۲۰ | ۴۵ | ۵ |
| شام | ۲۰:۰۰ | سیبزمینی پخته + استیک کمچرب ۱۵۰g + سبزیجات بخارپز | ۷۰۰ | ۴۰ | ۷۵ | ۲۰ |
| میانوعده شب | ۲۲:۰۰ | ماست یونانی + عسل | ۲۰۰ | ۱۵ | ۲۰ | ۶ |
💡 نکات کلیدی
این جدول یک الگوی پایه است؛ بر اساس قد، وزن و شدت تمرین میتوان مقادیر را بالا یا پایین برد.
وعدههای پرچرب و سنگین نزدیک تمرین مصرف نشود.
در روزهای مسابقه یا تمرین سنگین، ۲۰۰–۳۰۰ کیکال کربوهیدرات بیشتر قبل و بعد تمرین اضافه شود.

⚽ برنامه غذایی هفتگی فوتبال جوانان
در این سن بازیکنان در اوج رشد عضلانی، افزایش ظرفیت قلبی-ریوی و یادگیری تاکتیکی هستند. نیازهای انرژی و مواد مغذی بالاتر از نوجوانان ولی کمتر از بزرگسالان حرفهای است.
🔋 نیازهای کلانمغذی میانگین روزانه
| انرژی (کالری) | پروتئین | کربوهیدرات | چربی | آب |
|---|---|---|---|---|
| ۳۲۰۰ تا ۳۸۰۰ کیلوکالری | ۱٫۶–۲ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (تقریباً ۱۲۰–۱۵۰ گرم) | ۶–۷ گرم به ازای هر کیلوگرم (۴۵۰–۵۰۰ گرم) | ۲۰–۳۰٪ انرژی کل (۷۰–۹۰ گرم) | ۳–۴ لیتر در روز |
💎 املاح و ویتامینها (میانگین روزانه)
| ماده معدنی/ویتامین | نیاز روزانه |
|---|---|
| کلسیم | ۱۲۰۰ میلیگرم |
| آهن | ۱۲–۱۵ میلیگرم |
| روی | ۱۱ میلیگرم |
| منیزیم | ۴۰۰ میلیگرم |
| ویتامین D | ۶۰۰ واحد (IU) |
| ویتامین C | ۷۵–۹۰ میلیگرم |
| پتاسیم | ۳۵۰۰ میلیگرم |
🗓 جدول زمانبندی روزانه (نمونه یک روز)
| زمان | وعده | مواد غذایی پیشنهادی | انرژی (کالری) | پروتئین (گرم) | کربوهیدرات (گرم) | چربی (گرم) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۷:۰۰ | صبحانه | نان سبوسدار، املت ۲ تخممرغ+سبزیجات، یک لیوان شیر | ۵۵۰ | ۲۵ | ۷۰ | ۱۸ |
| ۱۰:۰۰ | میانوعده ۱ | موز+کره بادام زمینی یا یک مشت مغزها | ۲۵۰ | ۶ | ۳۵ | ۱۰ |
| ۱۳:۰۰ | ناهار | برنج+فیله مرغ یا ماهی کبابی+سالاد سبز+ماست | ۸۰۰ | ۴۰ | ۱۰۰ | ۲۵ |
| ۱۶:۰۰ | میانوعده ۲ (قبل تمرین) | ساندویچ کوچک تن ماهی یا مرغ+میوه | ۳۵۰ | ۲۰ | ۴۵ | ۱۰ |
| ۱۸:۳۰ | میانوعده بعد تمرین | شیر کمچرب+موز+پودر پروتئین یا ماست یونانی+عسل | ۳۰۰ | ۲۵ | ۳۵ | ۸ |
| ۲۰:۳۰ | شام | سیبزمینی یا ماکارونی سبوسدار+گوشت قرمز کمچرب+سبزیجات بخارپز | ۷۰۰ | ۳۵ | ۹۰ | ۲۰ |
| ۲۳:۰۰ | میانوعده شب | ماست پروبیوتیک+مغزها | ۱۵۰ | ۸ | ۱۰ | ۷ |
🔹 جمع روز: حدود ۳۱۰۰–۳۴۰۰ کیلوکالری، ۱۵۰ گرم پروتئین، ۴۸۰ گرم کربوهیدرات، ۹۰ گرم چربی

🗓 برنامه هفتگی نمونه (تنوع غذایی)
| روز | تنوع منبع پروتئین | منبع کربوهیدرات غالب | میانوعدهها |
|---|---|---|---|
| شنبه | مرغ، تخممرغ | برنج+نان سبوسدار | میوه+مغزها، ماست |
| یکشنبه | ماهی، ماست یونانی | سیبزمینی+ماکارونی | اسموتی میوهای، خرما+گردو |
| دوشنبه | گوشت قرمز کمچرب، عدس | نان کامل+برنج قهوهای | کره بادام زمینی+موز، لبنیات |
| سهشنبه | مرغ+تخممرغ | کینوا+ماکارونی سبوسدار | میوه خشک+آبمیوه طبیعی، ماست |
| چهارشنبه | ماهی+حبوبات | نان سبوسدار+سیبزمینی | اسموتی سبز، مغزها |
| پنجشنبه | ترکیبی (مرغ+ماهی+تخممرغ) | برنج سفید+ماکارونی | خرما+شیر، میوه تازه |
| جمعه | آزاد (اما کنترلشده) | تنوع کربوهیدراتی با کیفیت | میانوعدههای سبکتر |
💡 نکات کلیدی
قبل تمرین ۲–۳ ساعت: کربوهیدرات پیچیده+پروتئین سبک.
بعد تمرین بلافاصله: مایعات+پروتئین سریعالجذب+کمی کربوهیدرات ساده.
تنوع رنگ سبزیجات برای ویتامین و آنتیاکسیدان.
چربیها عمدتاً از منابع گیاهی (روغن زیتون، مغزها، آووکادو).